حج سال 92 چهارمین سال اجرای طرح نقل ترددی در مورد حجاج ایرانی است، طی این سالها قطعاً مزایای بهره برداری از طرح مزبور برای همگان خصوصاً مجریان عملیات حج کاملاً آشکار شده، همانطور که کاستی ها و آسیب های آن در صحنه عمل مشخص گردیده و هـر سـال تکمیل شده است. وزارت حج عربستان چگونگی پیاده سازی طرح مورد نظر توسط سازمان حج و زیارت را مثبت و قابل قبول ارزیابی نموده تا جایی که حتی مؤسسه مطـوفین حجـاج ایران از ساختار و فرایند و بهبود روشهای اجرای طرح توسط طرف ایرانی اقتباس و راه های همکاری طرفین را هموارتر نموده است. مدیران کاروانهای حج در این چند ساله هماهنگی شایسته ای در راستای تحقق اهداف و برنامه های اعلام شده نشان داده و نقاط ضعف آن را بخوبی شناسایی و در اختیار برنامه ریزان قرار داده اند که جداً جای تقدیر و سپاس دارد.
از سویی رویکرد سازمان در سه سال اخیر که از اجرای مدل مدیر مجموعه ای می گذرد مبنی بر واگذاری هر چه بیشتر وظایف بر عهده مدیران مجموعه (مدیران ثابت هتل) می باشد ضمن اینکه از امسال برخورداری از خدمات و جذب همکاری «زائر – خدمه» یا بقولی ساماندهی داوطلبان مشتاق خدمت خودجوش از درون کاروان هم در چارچوب مشخص عملیاتی خواهد شد. یقیناً مؤلفه های اخیر بر بسیاری از شئون حج بویژه در نحوه اجرای طرح ترددی نیز اثر خواهد گذاشت، بنا بر این نقش مدیران مجموعه در چرخه عملیات ترددی در حج سال 92 پررنگ تر خواهد بود، بطوریکه اساساً اتوبوس های مورد نیاز سال گذشته که برابر نوبت بندی به هر کاروان تعلق می¬گرفت و توسط خدمه ترددی از ظهر روز هشتم ذیحجه به مقابل ساختمان می رسید و زائران را طبق نوبت سوار می کرد و طی سه ردّ به عرفات می رساند، امسال دیگر بر اساس محاسبات ستاد حج اتوبوس تقریباً بهمان تناسب سال قبل اما این بار در اختیار مدیر ساختمان قرار می گیرد زیرا قاعدتاً مدیر کاروان ظرفیت لازم را از نظر تعداد خدمه ندارد و مدیران کاروان تحت پوشش مستقر در آن هتل با تدبیر مدیر مجموعه وارد عمل می شوند و کاروانها را از مکه به مقصد عرفات حرکت می دهند که ممکن است با این روش اختلاط سوار شدن زائران چند کاروان داخل یک اتوبوس اتفاق بیفتد. در این صورت همکاری و اطلاع رسانی مدیران کاروان جهت ایجاد آرامش بین حجاج بسیار کارساز و مؤثر خواهد بود. بدین ترتیب خدمه ترددی در مسیر حرکت به سمت هتل اطلاعات لازم را به مدیر مجموعه می رساند و او نیز گزارش تخلیه ساختمان را به ستاد می دهد و اتوبوس های جایگزین در موارد خرابی را هدایت می کند. خدمه ترددی فقط به ساختمان محل کاروان خودش مراجعه می نماید. همینطور از وجود مدیران مجموعه مکه و مدینه در ساماندهی و انتقال حجاج در غروب روز نهم از عرفات به منا و مزدلفه استفاده بهینه بعمل خواهد آمد و نیروهای کاروان همراه زائران اضطراری و اختیاری به منا و مزدلفه خواهند رفت. ضمناً هر یک از 400 اتوبوس در این مرحله دارای راهنمای ترددی است که طی 4 تا 5/4 ردّ زائران را از عرفات به مزدلفه و منی انتقال خواهند داد. بهمین ترتیب در روز دوازدهم ذیحجه هم محوریت انتقال منا به مکه با مدیران مجموعه است که با همکاری مدیران کاروانها اقدام می نماید. الـبته بـه کاروانهای مستقر در مناطـق نزدیک منا اتوبوس تعلـق نمی گیرد. آنچـه مسلم است اقدامات و مسئولیت های پیش گفته تنها در صورتی میسر میشود که زائران هر هتل که در بسیاری موارد با هم استانی های خود در مکه مستقر هستند هنگام استقرار در عرفات و منا نیز بهمان صورت هتلی، در محوطه مکاتب هشت گانه  از قبل تعیین شده جانمایی شوند. در حال حاضر مشخص است که هر کاروان در کدام هتل و در قالب کدام مکتب از مکاتب میدانی مؤسسه مطوفین جای گرفته است.

می دانیم تا سال گذشته محوطه های عرفات و منا بصورت استانی چیده می شد و نمایندگان منا و عرفات پس از تحویل نقشههای مربوط چادرهای استان خود را بین کاروانها تقسیم می کردند، اما امسال مدیران مجموعه خیمه های مجموعه راازستاد مکه تحویل می گیرند واقدام به توزیع بین کاروانهای مستقر در هتل خود می نمایند. البته مدیران در صحرای عرفات و سرزمین منا بصورت کاروانی می نشینند. در این وضعیت تدارکات کاروانها را مدیر مجموعه به مشاعر مقدس منتقل می کند، چند چادر بعنوان خدمات و تدارکات که محل اسکان خدمه و انبار تدارکات می باشد، به هرمجموعه طبق فرمول خاصی تعلق خواهد گرفت. ملاحظه میگردد ارتباط تنگاتنگی بین نحوه چینش خیمه ها با نحوه انتقال و جابجایی در مشاعر مقدس وجود دارد. از طـرفی شرکتهای عربی نقل بین شهری و درون¬شهری و همچنین مشاعر و ارتباط آنها با «نقابه السیارات» باعث شده که جهت بهبود و تسهیل امور حجاج معاونت خاص حمل ونقل زمینی در ستاد مکه مکرمه پیش بینی گردد که یقیناً در ایجاد و تقویت و انسجام کار و دریافت خدمات مطلوب از طرف سعودی بسیار تعیین کننده و موثر خواهد بود. گفتنی است آن دسته از کاروانهای اهل سنت که خواهان اجرای «ترویه» بوده یعنی صبح روز هشتم ابتدا به منا منتقل شده و صبح روز نهم از منا وارد عرفات میشوند نیز تحت امر مدیریت مجموعه و در قالب نظام ترددی قرار دارند. مجموعاً در حج 92 برای انتقال زائران ایرانی حدود 420 دستگاه اتوبوس مکشوف و مکیف در چرخه عملیات ترددی قرار می گیرند و در مسیرهای تعیین شده توسط پلیس مرور مکه و مشاعر به حرکت در می آیند. البته صبح روز عید قربان زائران وقوف اختیاری نوعاً پیاده و با رعایت جوانب ایمنی به سمت منا می روند در عین حال 20 دستگاه اتوبوس مکشوف برای این مرحله پیش بینی گردیده است. سایر تغییرات در برنامه های نقل ترددی حج 92 در آموزشهای میدانی مکه مکرمه در موسم حج دقیقاً به اطلاع کارگزاران عزیز خواهد رسید.

معاونت حج، عمره و عتبات سازمان حج و زیارت