دهمين پيشواي شيعيان در نيمه ذيحجه سال ۲۱۲ هجري در اطراف مدينه در محلي به نام «صريا» متولد گشت. آن حضرت و فرزند گرامي ايشان امام حسن عليهما السلام به عسكريين شهرت يافتند.
به گزارش سرويس انديشه پايگاه اطلاع رساني حج، سوم ماه رجب المرجب در تقويم اسلامي با سالروز شهادت امام ابوالحسن علي النقي هادي (ع) مصادف شده است به اين بهانه بخش هايي از زندگاني آن امام همام را مرور مي‌كنيم:
ولادت در مدينه النبي
ابوالحسن علي النقي ملقب به امام «هادي»، دهمين پيشواي شيعيان در نيمه ذيحجه سال ۲۱۲ هجري در اطراف مدينه در محلي به نام «صريا» متولد گشت. آن حضرت و فرزند گرامي ايشان امام حسن عليهما السلام به عسكريين شهرت يافتند، زيرا خلفاي بني عباس آنها را از سال ۲۳۳ به سامرا (عسكر) برده و تا آخر عمر پر بركتشان در آنجا، آنها را تحت نظر قرار دادند. امام هادي (ع) به لقب‌هاي ديگري مانند: نقي، عالم، فقيه، امين و طيب شهرت داشت و كنيه مبارك ايشان ابوالحسن است.
از آنجا كه كنيه امام موسي كاظم و امام رضا عليهما السلام نيز ابوالحسن بود، لذا براي اجتناب از اشتباه، ابوالحسن اول به امام كاظم (ع)، ابوالحسن ثاني به امام رضا (ع) و ابوالحسن ثالث به حضرت هادي (ع) اختصاص يافته است. پدر بزرگوارشان امام جواد (ع) و مادرش بانوي گرامي «سمانه» بانويي با فضيلت و با تقوا بود.
همسر و فرزندان امام
همسر امام هادي (ع) سوسن نام داشت. وي كنيزي از اهالي نوبه بود. دست تقدير او را به مدينه و خانه امام هادي (ع) رساند و پس از مدتي امام حسن عسكري (ع) از او متولد شد. وي از زنان عارف و فاضل عصر خود و به نام‌هاي - سليل، حديثه، حربيه – معروف و مشهور بود.
اكثر علماي شيعه چهار فرزند پسر براي امام هادي (ع) ذكر كرده اند، اما در تعداد دختران ايشان اختلاف وجود دارد. حضيني مي‌نويسد: فرزندان امام هادي عليه السلام عبارت اند از: امام حسن عليه السلام، محمد، حسين و جعفر كه مدّعي امامت و به كذّاب معروف بود.
ويژگي‌ها و خصوصيات علمي و اخلاقي امام هادي
خداوند به قدرت بي منتها و دانش وسيع خود، گنجينه هايي از دانش خود را بر خاندان رسالت افاضه و موهبت فرموده و ايشان را به زيور دانش آراسته است، اين گنجينه ها، مجموعه اسرار علوم و معارف است كه خداوند آن را دراختيار امامان شيعه كه راهبران حقيقي بشر هستند، قرار داده است. امام هادي (ع) كه در زمره امامان شيعه و از خاندان رسالت است، نيز از ويژگي دانشي گسترده و جامع برخوردار است، طوري كه سمبل‌هاي دانش و فرهنگ وي، عقول را حيران و انديشه‌ها را به اعجاب واداشته است.
امام دهم همچون پدران و اجداد بزرگوار خود در علم و دانش سرآمد روزگار بود. درخشش او در مدت حياتش احترامي شگفت در قلوب همگان ايجاد كرده بود. نامه آن حضرت در رد پيروان معتقد به تفويض و جبريون و اثبات عدل و حد مابين جبر و تفويض، از فرازهاي شگفت آور دوره امامت، امام هادي محسوب مي‌شود و بسيار مورد تعمق و توجه مي‌باشد. امام هادي (ع) در اين نامه، نظريه پيروان هر دو عقيده را با منطقي‌ترين اصول مردود اعلام كرده و اسراري از علوم و حقايق آن را پاسخ فرموده است. با توجه به اينكه خداوند داراي عدل و انصاف و حكمت بالغه است، پس اوست كه مي‌تواند هركس را بخواهد از ميان بندگان خود براي ارسال پيامش و تبليغ رسالتش و اتمام حجت بر بنده هايش برگزيند.
تعيين امامت آن حضرت
پيشواي نهم جز علي وموسي فرزند ديگري نداشت واز آنجا كه ميان علي وموسي در دانش وتقوي وپرهيزكاري وفضايل معنوي از وجود تا عدم واز زمين تا آسمان فاصله وجود داشت براي هيچ انساني اين شبهه پديد نمي‌آمد كه او پيشوائي رقيب امام هادي عليه السلام گردد بخصوص كه بارها حضرت هادي از طرف پدر عاليقدرش امام جواد عليه السلام تصريحاً به امامت تعيين گرديده بود.
دوران امامت
حضرت امام هادي عليه السلام پس از پدر بزرگوارش در سن ۸ سالگي به مقام امامت رسيد و دوران امامتش ۳۳ سال بود. در اين مدت حضرت علي النقي عليه السلام براي نشر احكام اسلام و آموزش و پرورش و شناساندن مكتب و مذهب جعفري و تربيت شاگردان و اصحاب گرانقدر گامهاي بلند برداشت. نه تنها تعليم و تعلم و نگاهباني فرهنگ اسلامي را امام دهم عليه السلام در مدينه عهده دار بود، و لحظه اي از آگاهانيدن مردم و آشنا كردن آنها به حقايق مذهبي نمي‌آسود، بلكه در امر به معروف و نهي از منكر و مبارزه پنهان و آشكار با خليفه ستمگر وقت - يعني متوكل عباسي - آني آسايش نداشت.
به همين جهت بود كه عبدالله بن عمر والي مدينه بنا بر دشمني ديرينه و بدخواهي دروني، به متوكل خليفه زمان خود نامه اي خصومت آميز نوشت، و به آن امام بزرگوار تهمتها زد، و نسبتهاي ناروا داد و آن حضرت را مركز فتنه انگيزي و حتي ستمكاري وانمود كرد و در حقيقت آنچه در شأن خودش و خليفه زمانش بود به آن امام معصوم عليه السلام منسوب نمود، و اين همه به جهت آن بود كه جاذبه امامت و ولايت و علم و فضيلتش مردم را از اطراف جهان اسلام به مدينه مي‌كشانيد و اين كوته نظران دون همت كه طالب رياست ظاهري و حكومت مادي دنياي فريبنده بودند، نمي‌توانستند فروغ معنويت امام را ببينند. و نيز « مورخان و محدثان نوشته اند كه امام جماعت حرمين (مكه و مدينه) از سوي دستگاه خلافت، به متوكل عباسي نوشت: اگر تو را به مكه و مدينه حاجتي است، علي بن محمد (هادي) را از اين ديار بيرون بر، كه بيشتر اين ناحيه را مظيع و منقاد خود گردانيده است».
اين نامه و نامه حاكم مدينه نشان دهنده نفوذ معنوي امام هادي عليه السلام در سنگر مبارزه عليه دستگاه جبار عباسي است.
زيارت جامعهٔ كبيره ميراث ماندگار امام هادي (ع)
ضمنا زيارت جامعهٔ كبيره كه از برترين زيارات ائمه عليهم السلام كي باشد و با فقرات بلندش به اوج وجود ائمه اطهار وبلنداي هستي آنان نظر دارد و زمينه معرفت و عرفان كاملتر انسان را فراهم مي‌سازد، را امام هادي عليه السلام به شاگرد خود آموخته و از ايشان به دست ما رسيده است.
شهادت امام هادي (ع)
امام علي بن محمد (ع) سرانجام به دستور معتز در روز سوم رجب سال ۲۵۴ قمري در ۴۱ سالگي در زندان به شهادت رسيد، مدت امامت علي بن محمد ۳۳ سال بود. بنا به سنت شيعه او نيز مسموم شد و در سامرا در خانه‌اي كه تنها فقط فرزندش امام حسن عسكري (ع) بر بالين او بود سرانجام به خاك سپرده شد، معتمد عباسي امام دهم را مسموم كرد از اين سال امام حسن عسكري (ع) پيشواي حق شد و بار تعهد امامت را بر دوش گرفت.
علاقه‌مندان براي شنيدن فايل صوتي
زيارت جامعه كبيره اينجا كليككنند.